Groengas-expert Ruud Paap: Kabinet zet belangrijke stap in verduurzaming energiesysteem
Opinie van een van onze experts, over zijn vakgebied
Aanleiding: Kamerbrief Pakket voor Groene Groei voor een weerbaar energiesysteem en een toekomstbestendige industrie
Met het afgelopen vrijdag aangekondigde pakket voor Groene Groei maakt het kabinet serieus werk van een tot nu toe onderbelicht onderdeel van ons energiesysteem; groene moleculen. De in de Kamerbrief aangekondigde bijmengverplichting voor groen gas gaat ervoor zorgen dat er flink meer groen gas geproduceerd gaat worden in Nederland. Dat moet ook want met alleen groene stroom komen we er niet. De maatregel is een belangrijke stap in de verduurzaming van ons energiesysteem.
We bevinden ons in een transitieperiode waarbij zaken die vroeger vanzelfsprekend waren dat nu niet meer zijn. Bijvoorbeeld ons energiesysteem. Dat was een fossiel en centraal georganiseerd systeem met een hoofdrol voor aardgas, aardolie en steenkool (moleculen). We gaan naar een hernieuwbaar en decentraal georganiseerd systeem met een hoofdrol voor elektriciteit. Met elektriciteit kunnen we veel functies in ons energiesysteem invullen maar niet alles. Voor bepaalde toepassingen blijven moleculen nodig; bijvoorbeeld als grondstof, voor hoge temperatuur toepassingen en om transportbrandstoffen te maken voor internationaal en zwaar transport. Allemaal toepassingen waar we (nog) niet met elektriciteit toekunnen.
Naar veel meer groene moleculen
Voor die toepassingen gebruiken we liever groene moleculen dan fossiele. Kijken we dan naar gasvormige moleculen dan hebben we de keuze uit groen gas of groene waterstof. Als we alle aardgasverbruik in ons land willen vervangen door groene moleculen hebben we bijna 30.000 MW (MegaWatt) aan productievermogen nodig. In 2024 hadden we in Nederland 440 MW aan productievermogen voor groen gas en 5 MW voor groene waterstof. Dat is lang niet genoeg om aardgas te vervangen.
Er moeten dus meer groene moleculen komen. Bij groen gas komen die uit biogrondstoffen en die zijn schaars, voor groene waterstof is groene stroom nodig en dat is ook schaars. Beide groene moleculen hebben dus zo hun uitdagingen maar hier ga ik in op groen gas. Sinds 2008 wordt de productie van groen gas gestimuleerd via de Subsidieregeling Duurzame Energie (SDE). Dankzij deze regeling is de productie van groen gas gegroeid naar 440 MW in 2024. In 2030 moet dit 2.441 MW zijn, zo is in het Klimaatakkoord afgesproken. Als we in het huidige tempo doorgroeien komen we daar lang niet, een versnelling is dus noodzakelijk.
De versnelling moet komen door een andere manier van stimuleren: de bijmengverplichting. Voor transportbrandstoffen functioneert die al sinds 2007 en met de aankondiging in de Kamerbrief van 25 april jl. komt er ook een bijmengverplichting voor de gebouwde omgeving, landbouw, wegvervoer en overige sectoren (ETS2). De overheid legt deze verplichting op en energiebedrijven die aardgas leveren aan deze sector moeten de CO2-uitstoot hiervan gaan verlagen door groen gas bij te mengen. Hierdoor wordt de vraag naar groen gas aangewakkerd en stijgen de prijzen zowel als de productie van groen gas. De afnemers van aardgas gaan dan iets meer betalen maar zo vullen we wel een flink deel van de afgesproken 2.441 MW in.
Zonder bijmengverplichting vallen er gaten in ons energiesysteem die niet of slechts tegen zeer hoge kosten op te lossen zijn. Iets meer betalen voor aardgas gemengd met groen gas leidt weliswaar ook tot hogere kosten maar die zijn flink lager dan de kosten die we moeten maken voor een energiesysteem zonder groen gas. Met de bijmengverplichting zetten we dus een flinke stap in de goeie richting.
